Kapalabhati, często błędnie nazywana pranajamą. W Hatha Jodze Pradipice jest wymieniona jako jedna z sześciu shatkarma, czyli technik oczyszczających, a nie wymienia się jej wśród pranajam, jak to większość uważa.
Kapala można tłumaczyć jako „czaszka” czy „czoło”; bhati to „jasność”, „świetność” a także „percepcja i wiedza”.
Działanie:
To technika o wielkiej mocy, rozjaśniająca umysł, uruchamiająca subtelną percepcję. Aktywny wydech pozwala usunąć więcej dwutlenku węgla i innych szkodliwych związków z płuc i komórek. Usuwa zmęczenie i senność. Uwalnia umysł od mentalnych zakłóceń. Ma wzmacniać i równoważyć system nerwowy.
Wskazana dla osób z astmą. Wspomaga udrażnianie nosa i oczyszczanie zatok.
Kojarzy się ją często z pranajamą bhastrika, gdzie również wykonuje się aktywne wydechy, jednak technika wykonania oddechu jest inna i bhastrika nie ma takiego silnego działania oczyszczającego.
Wskazania:
Wykonuje się ją na pusty żołądek, więc najlepszym czasem zdaje się być rano, ale można wykonywać ją kilka godzin po posiłku.
Sugeruje się, aby wykonywać ją po asanach i po neti, a przed koncentracją i medytacją.
Wykonanie:
W pozycja siedzącej. Wdechy i wydechy wykonywane są przez obydwie dziurki nosa.
Wydech jest aktywny, wdech jest jakby samoistny, wynikający z aktywnego wydechu. Chcąc wykonać wydech prowadź uwagę do dolnej części brzucha pod pępkiem i to tą część aktywujesz. Przez gwałtowne aktywowanie dolnej części brzuch (gwałtownie, dynamicznie „podrzucasz” dół brzuch, który kieruje się do środka i w górę, wypychając powietrze) Wydech nie powinien powodować zadyszki, uczucia braku powietrza, zanim skończysz jedną rundę. Jeśli pojawiają się zawroty głowy, to może oznaczać, że zbyt dużo wysiłku wkładasz w wykonanie wydechu.
Stopniowo można zwiększać ilość wydechów nawet do 200 powtórzeń w jednej rundzie.
Liczba powtórzeń i rund może być różna od predyspozycji i poziomu zaawansowania, oraz przekazu, więc może być zależna od wskazań nauczyciela.
Przeciwwskazania:
Nie powinna być wykonywana przez osoby z nadciśnieniem, chorobami serca, po udarze mózgu, jeśli są przepukliny i wrzód żołądka oraz jeśli pojawiają się w trakcie zawroty głowy.
Uwaga!
Do wykonania gwałtownego wydechu używasz dołu brzucha, a nie klatki piersiowej!
Aktywny jest brzuch i nie powinien zachodzić ruch w kręgosłupie. Plecy pozostają wydłużone i nieruchome w trakcie wykonywania kapalabhati.
W Gheranda Samhita wymienia się 3 rodzaje kapalabhati:
1. vatakrama – oczyszczanie powietrzem i wykonanie jak wyżej oraz naprzemiennie, wdech lewą, wydech prawą dziurką i odwrotnie;
2. vyutkrama – wciąganie wody nosem i wypluwanie jej po spłynięciu do ust;
3. sheetkrama – nabranie wody w usta i wypuszczenie nosem.
Techniki 2 i 3 mają działanie podobne jak jala neti.
W wykonaniu tej techniki, pomocny będzie poniższy filmik