„Jeśli tłuszcz i śluz są w nadmiarze, wtedy shatkarma: sześć technik oczyszczających powinna być praktykowana przed pranajamą. Ci, u których dosze, flegma, wiatr i żółć, są w równowadze nie muszą ich praktykować”.
/Hatha Joga Pradipika/

Shatkarma to oczyszczające techniki w hatha jodze.
Pomijane, bo wymagają doświadczenia i dobrego nauczyciela, no i nie wszystkie nadają się na zajęcia, bo wymagają czasu i odpowiednich warunków do ich praktykowania.
W Hatha Jodze Pradipice podaje się, iż są trzy dosze(charaktery) w ciele:
kapha(związane ze śluzem, flegmą), pitta(z żółcią, kwasem) oraz wata(z wiatrem, gazem).
Jeśli ich równowaga w ciele jest zaburzona, to zanim zacznie się praktykować pranajamę powinno się najpierw oczyścić ciało i doprowadzić do równowagi tych dosz wykonując shatkarmę, inaczej pranajama nie będzie efektywna. Shatkarma to techniki oczyszczające, które regulują „produkty” dosz, powinno się je praktykować w momencie, kiedy pojawiają się efekty zaburzenia równowagi dosz, jeśli w ciele jest równowaga, nie ma potrzeby ich wykonywać.
Ale warto o nich wiedzieć i je znać 🙂

Shat – sześć; karma – działanie
W Hatha Jodze Pradipice wymienia się sześć praktyk oczyszczających:
dhauti – oczyszczanie przez połykanie zwilżonej tkaniny
basti – jogiczna lewatywa
neti – oczyszczanie nosa i górnych dróg oddechowych
trataka – uważne wpatrywanie się w jeden element, wspomagające leczenie dolegliwości oczu i usprawniające koncentrację
nauli – masaż narządów wewnętrznych dzięki izolacji mięśnia prostego brzucha, usprawniający trawienie
kapalabhati – technika polegająca na dynamicznych wydechach, rozjaśniająca umysł i uruchamiająca subtelną percepcję

Działanie:
Efekty jakie daje shatkarma to zrównoważenie dosz poprzez oczyszczenie, na poziomie ciała. Ma wpływ na utrzymanie zdrowia, poprawę funkcjonowania narządów wewnętrznych. Istotnym działaniem jest usprawnienie trawienia, ale także poprawa pracy zmysłów(smaku, powonienia, wzroku) jak i wpływ na swobodny przepływ energii w ciele oraz daje również klarowność umysłu. Wszystkie te działania mają wpływ na oddziaływanie i efektywność pozostałych technik hatha jogi oraz na osiągnięcie celu hatha jogi.

Więcej informacji:
kapalabhati
neti
trataka